Net op het moment dat lichte paniek zich van me meester maakt over het gebrek aan een direct bruikbaar en vooral pakkend onderwerp voor mijn blog, lees ik een bericht van Museum IJsselstein. ‘Heb jij interesse in archeologie en heb je vanmiddag tijd?’ Nou en of! De interesse is er zeker en tijd maak ik graag. Op naar het museum dus.
In Het Lokaal van het museum zijn Wouter Hinrichs, archeoloog en (regio)coördinator bij Landschap Erfgoed Utrecht en Portable Antiquities of the Netherlands (PAN) en zijn collega Léon Coret van de Universiteit Utrecht al druk bezig. Op verschillende tafels liggen archeologische voorwerpen verspreid.
Romeinse fibula’s
“Vandaag fotograferen we Romeinse fibula’s en een aantal andere spullen”, vertelt Léon. De fibula is een Romeinse speld die bij gebrek aan knopen zowel door mannen als vrouwen gebruikt werd om mantels en andere kledingstukken vast te maken. “Dit zijn belangrijke vondsten waar wetenschappers en archeologen graag naar kijken, maar ze zijn nog niet digitaal ontsloten”, legt hij uit.
Digitaliseren en registreren
En dat is precies waar de twee mannen zich mee bezig houden: het digitaliseren en registreren van particuliere archeologiecollecties en voorwerpen die vóór de erfgoedwet van 2016 zijn gevonden. Dit doen ze in samenwerking met particuliere vinders of musea om op deze manier historische voorwerpen toegankelijk te maken voor de wetenschap, maar zeker ook voor het publiek. “We registreren eigenlijk alle vondsten die door particulieren in opgravingen worden gedaan, en die naar ons toegebracht worden.”
Collectie Ooyevaar
Ook Anneke Radstake is betrokken bij het proces. Anneke houdt zich als vrijwilliger bij het museum bezig met het digitaal vastleggen van de museumcollectie. Ze is erg enthousiast over de stappen die hiermee gezet worden. “De voorwerpen die nu gefotografeerd en geregistreerd worden, zijn uit de collectie van IJsselsteins stadsarcheoloog Remy Ooyevaar. En er komt nog een vervolg.”
Dobbelsteentje
Eén van de topstukken uit die collectie is een minuscuul benen dobbelsteentje. Voor nu is dat een beetje smokkelen, want het voorwerp is niet Romeins maar dateert waarschijnlijk uit de periode 1250 – 1450 na Christus en is dan middeleeuws. Maar het is te leuk om niet mee te nemen. Het steentje is slechts een paar millimeter groot en werd door Remy Ooyevaar gevonden bij Eiteren. Wordt vervolgd dus.
Typologie
Hinrichs en Coret zorgen dat alle voorwerpen in de database en online komen, en koppelen het voorwerp aan een typologie, zodat andere archeologen en belangstellenden digitaal over alle informatie beschikken die ze nodig hebben. “Dan hoeven ze niet steeds opnieuw ter plekke onderzoek te doen.”
Erfgoedwet
“En iedereen die thuis spullen heeft, mag zich melden”, zegt Wouter. “Mensen hoeven niet bang te zijn dat ze het voorwerp af moeten staan”, vult Anneke aan. “Volgens de erfgoedwet van 2016, is iedereen die iets vindt, eigenaar van het object.” Tenzij het gaat om een grote schat, dan is de vinder voor de helft eigenaar. “Wij pakken niets af, wij registreren alleen en het voorwerp gaat gelijk weer terug naar de vinder.”
Van onschatbare waarde
Een interessant en leerzaam proces waarbij het enthousiasme van de aanwezigen aanstekelijk is. Archeologie is zeker niet alleen iets voor oude grijze mannen. Door de digitalisering gaat er een wereld van (onderzoeks)mogelijkheden open en zijn eenvoudig koppelingen te maken tussen vindplaatsen en tijdvakken. En zoals gezegd: wat je vindt mag je (sinds 2016) houden, dus aarzel niet om een gevonden voorwerp te laten registreren en fotograferen. Het blijft van jou, maar is van onschatbare waarde voor onderzoek.
Karin Doornbos,
Liefs uit IJsselstein
Foto’s (tenzij anders vermeld): Liefs uit IJsselstein
Foutje gezien of heb je een andere opmerking? Mail: info@liefs-uit-ijsselstein.nl
Mede mogelijk gemaakt door
