Soms voelt vrijheid als iets vanzelfsprekends. Tot je erbij stilstaat hoe het ooit níét vanzelfsprekend was. Hoe mensen onderdoken. Families uit elkaar werden gerukt. Hoe mensen keuzes moesten maken die niemand zou moeten maken. En hoe relatief is vrijheid eigenlijk met alles wat er in de wereld gebeurt?
Dit jaar is het 80 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd van de Duitse bezetting. Ook in IJsselstein herdenken we. En vieren we. Niet alleen met woorden, maar met verhalen, muziek, dans en ontmoetingen. We staan stil bij het verleden – én kijken vooruit. Want vrijheid moet je blijven doorgeven.
Living Library
Op zaterdag 8 maart werd de Bibliotheek van IJsselstein omgetoverd tot een bijzondere ontmoetingsplek. Tijdens de Living Library gingen bezoekers in gesprek met ‘levende boeken’: mensen met een uniek en persoonlijk verhaal. Eén van hen was Mariska van Toor. Zij vertolkt de rol van Ans van Dijk in het aangrijpende theaterstuk ‘De Jodenverraadsters’ van theatergroep Kwibus. ‘Als slachtoffers daders worden.’ Je dook even mee in het verleden.

Over de Jodenverraadsters
Het -volgens velen- zeer indrukwekkende theaterstuk De Jodenverraadsters werd begin april in Theater Pantalone verschillende keren opgevoerd. En het stuk is wegens succes geprolongeerd: er is zoveel belangstelling voor dit aangrijpende verhaal dat er op zondagmiddag 4 mei een extra uitvoering is ingelast. Geen zwart-wit verhaal, maar een mozaïek van pijnlijke keuzes. Slachtoffers die daders worden. Daders die óók slachtoffer zijn. Afschuw en begrip. Theater Kwibus durft de grijstinten te laten zien.

De Schakel
Het wordt ook stil in het theater wanneer Anne Frank haar woorden uitspreekt. Als haar kinderlijke hoop botst met de muren van het Achterhuis. Theatergroep De Schakel speelt haar verhaal zoals het was: licht en zwaar tegelijk. Want zelfs onderduiken sluit het leven niet uit. De lach van een tienermeisje in een benauwde ruimte klinkt bijna harder dan het dreigende onheil erbuiten. En juist daarom raakt het zo diep.
Licht en dans
Tijdens het Vrijheidsfestival IJsselstein (VFIJ) was er niet alleen ruimte voor bezinning, maar ook voor licht en dans. Op het podium spraken dansende kinderen de taal van vrijheid. Hier werd de toekomst geboren. Leerlingen uit de groepen 7 en 8 van de IJsselsteinse scholen verdiepten zich in de betekenis van vrijheid, testten hun kennis tijdens ‘De Enige Echte VFIJ-quizzzzz’ in het Fulcotheater. Samen met Dolstra Dance Center brachten ze inlevende dansoptredens op het podium. Multitalent Fedor van Rossem tekende voor de presentatie.

Zo stil in mij
Op 4 mei wordt het stil. Niet alleen in de Basiliek. Maar in ons allemaal. Twee minuten waarin iedereen iets anders herdenkt, en we toch allemaal hetzelfde bedoelen. Traditiegetrouw is er de herdenking in het Kronenburgplantsoen bij het oorlogsmonument.
Nico Steenbeek
De prachtige fotoborden, onderdeel van een buitententoonstelling uit 2020, met onder andere IJsselsteins oorlogsheld Nico Steenbeek, zijn helaas in de elementen opgegaan. Gelukkig hebben we de bestanden nog. Maar waar?
Oude Nicolaaskerk
Op maandag 5 mei geeft stadsorganist Gerrit Christiaan de Gier samen met Jongerenkoor Heman en ensemble Filomusica een bevrijdingsconcert in de Oude Nicolaaskerk. Een programma vol koor- en samenzang, begeleid door orkest en orgel.
Bevrijdingsdag op het Podium
En dan… vieren we. Niet omdat het moet, maar uit overtuiging. Met volop muziek van lokale artiesten en koren, met verhalen, met herinneringen. Het Vrijheidsfestival op het Podium is voor iedereen. Jong, oud, geboren hier of elders. Vrijheid is een feest waar je geen uitnodiging voor nodig hebt.

We’ll meet again
En als op 8 mei The Forces Sweethearts je mee terug nemen naar de jaren ’40, hoor je de stemmen van toen. Voor sommigen een herinnering aan ouders of grootouders, voor een enkeling een eigen herinnering. We’ll meet again: niet alleen een lied, maar een belofte. Dat we blijven herinneren. Blijven doorvertellen. En blijven ontmoeten.
IJsselstein doet dat ook op 10 mei, wanneer Harmonie Amicitia de muziek laat spreken. Van het Wilhelmus tot Vera Lynn, van Hollandse bodem tot Amerikaanse jazz – alles klinkt die avond als een eerbetoon aan 80 jaar vrijheid.
Vrijheid leeft in verhalen. In muziek. In herinneringen die we samen delen. En juist door dat te blijven doen, blijft vrijheid leven.
Het volledige programma rond 80 jaar Vrijheid is hier te bekijken.
Karin Doornbos,
Liefs uit IJsselstein
Foutje gezien of heb je een andere opmerking? Mail: info@liefs-uit-ijsselstein.nl
Mede mogelijk gemaakt door
